Chuyên gia gợi ý 12 cách phòng ngừa biến chứng bệnh tiểu đường

Các biến chứng của bệnh tiểu đường sẽ sớm xuất hiện nếu bạn không có kế hoạch phòng ngừa ngay từ khi mới mắc. 12 cách phòng ngừa biến chứng bệnh tiểu đường dưới đây sẽ là tất cả thông tin bạn cần biết để tránh được những hệ lụy của bệnh tiểu đường trên tim, mắt, thận, thần kinh và bàn chân.

Phòng ngừa sớm biến chứng tiểu đường để duy trì sức khỏe bình thường

Luôn giữ đường huyết ở ngưỡng an toàn

Duy trì đường huyết ổn định là cách tốt nhất để hạn chế các biến chứng của bệnh tiểu đường. Ngưỡng chỉ số đường huyết an toàn bạn nên đạt được đó là:

• Đường huyết lúc đói, trước khi ăn: 3.9 – 7.2 mmol/l (70 – 130 mg/dl).
• Đường huyết sau ăn 2 giờ < 10 mmol/l (180 mg/dl).
• Chỉ số xét nghiệm HbA1c (thực hiện 3 tháng/ lần): < 7%.

Bằng cách phối hợp đồng bộ ba giải pháp cơ bản là chế độ ăn tiểu đường, vận động thường xuyên và sử dụng thuốc theo đúng chỉ định của bác sĩ, tin chắc rằng kiểm soát đường huyết không phải việc quá khó khăn đối với người tiểu đường.

Mọi băn khoăn của bạn về cách ăn uống, tập thể dục hoặc về thuốc kiểm soát đường huyết đều được hỗ trợ nhanh chóng, bạn chỉ cần trực tiếp liên hệ đến tổng đài tư vấn: 0981 238 219.

Kiểm soát tốt cả huyết áp và mỡ máu

Tăng huyết áp, rối loạn lipid máu đều là những yếu tố nguy cơ thúc đẩy biến chứng tiểu đường xuất hiện sớm hơn, đặc biệt là các biến chứng liên quan đến tim mạch, suy thận, đột quỵ.

Theo khuyến cáo từ Bộ y tế, người tiểu đường nên kiểm soát huyết áp ở mức dưới 140/90 mmHg, tốt nhất là dưới 130/80 mmHg. Riêng đối với chỉ số lipid máu cần:

• LDL cholesterol <100 mg/dL (2,6 mmol/L. Nếu đã có biến chứng tim mạch có thể dưới 70 mg/dL (1,8 mmol/L) hoặc dưới 50 mg/dL khi có nguy cơ xơ vữa cao.
• Triglycerides <150 mg/dL (1,7 mmol/L).
• HDL cholesterol >40 mg/dL (1,0 mmol/L) ở nam và >50 mg/dL (1,3 mmol/L) ở nữ.

Xem thêm: Chuyên gia “kê” thực đơn cho người tiểu đường cao huyết áp, mỡ máu 

Kiểm soát đồng thời đường huyết, huyết áp, mỡ máu để chống biến chứng tiểu đường

Chọn thực phẩm chứa tinh bột một cách cẩn thận

Carbohydrat hay carbs, tinh bột là chất có ảnh hưởng rất lớn tới chỉ số đường huyết sau ăn và HbA1C - chỉ số đánh giá biến chứng tiểu đường. Duy trì HbA1c dưới 7% là một trong những mục tiêu điều trị giúp bạn hạn chế biến chứng.

Khi bị tiểu đường, bạn không cần cắt giảm hoàn toàn tinh bột, bởi cơ thể bạn vẫn cần chúng để làm năng lượng hoạt động. Tuy nhiên bạn nên chọn những loại carbs (tinh bột) tốt cho người tiểu đường như là:

• Bánh mì đen, gạo lứt hoặc ngũ cốc nguyên hạt cho người tiểu đường.
• Các loại đậu (đậu đen xanh lòng, đậu xanh, đậu đỏ).
• Trái cây có chỉ số GI thấp, ít đường (bơ, bưởi, cam quýt, ổi, táo, lê, đào, dâu tây, nho đen…).

Các thực phẩm này đều giúp bổ sung tinh bột lành mạnh, ít gây tăng đường huyết do chứa nhiều chất xơ. Chúng hoàn toàn có thể thay thế cơm trắng trong những bữa ăn chính hoặc sử dụng vào các bữa phụ nếu bạn thấy đói.

Xem thêm: Tiểu đường nên ăn trái cây gì? Top trái cây nên ăn & không nên ăn 

Giảm cân nếu thừa cân, béo phì

Nếu bạn đang thừa cân, béo phì, chỉ cần giảm một vài cân là bạn đã giúp cơ thể mình giảm đề kháng insulin và chuyển hóa đường tốt hơn rất nhiều. Giảm đề kháng insulin có vai trò vô cùng quan trọng trong việc ổn định đường huyết, cải thiện cholesterol máu, huyết áp cũng như giảm thiểu nguy cơ biến chứng tim mạch do tiểu đường.

Duy trì cân nặng lý tưởng giúp người tiểu đường ngăn biến chứng trên tim mạch

Để giảm cân nặng, người tiểu đường cần lưu ý:

• Cắt bỏ hoàn toàn đồ ăn nhanh làm tăng đường huyết như bánh kẹo ngọt, nước ngọt.
• Hạn chế chất béo từ thực phẩm chế biến sẵn như mì ăn liền, khoai tây chiên, gà rán, xúc xích...
• Tăng cường độ vận động: Người tiểu đường thông thường được khuyến cáo nên tập thể dục ít nhất 5 ngày/ tuần, mỗi ngày từ 30 phút. Riêng với người cần giảm cân, mỗi tuần nên có 2 buổi tập thể dục gắng sức với các bài tập cường độ cao như chạy bộ nhanh, tập gym, tập tạ...

Ngủ đủ giấc

Thiếu ngủ là nguyên nhân làm tăng đường huyết mà không phải người tiểu đường nào cũng biết. 

Các chuyên gia chỉ ra rằng, khi thiếu ngủ, cơ thể chúng ta có xu hướng thèm ăn các thực phẩm giàu carbs nhiều hơn. Điều này vô tình có thể dẫn đến tăng cân, tăng nguy cơ biến cố liên quan đến tim mạch, huyết áp.

Hãy đảm bảo bạn có một giấc ngủ sâu từ 7-8 giờ mỗi đêm. Nếu cảm thấy khó ngủ, bạn cần lưu ý tránh xa chất kích thích vào chiều tối, uống nước vừa phải để hạn chế tiểu đêm.

Quản lý căng thẳng

Khi bị căng thẳng, stress, lo âu quá mức, cơ thể sẽ giải phóng ra các hormon làm tăng lượng đường trong máu. Biến động đường huyết thường xuyên là yếu tố thúc đẩy biến chứng tiểu đường đến sớm hơn.

Suy nghĩ tích cực cũng là cách phòng ngừa biến chứng bệnh tiểu đường hiệu quả

Bỏ thuốc lá 

Để phòng biến chứng tiểu đường, người bệnh tiểu đường nên từ bỏ hoặc hạn chế hút thuốc lá và đứng gần nơi có khói thuốc. Thuốc lá làm gia tăng bệnh lý tim mạch (đột quỵ, tai biến mạch máu não, thiếu máu cơ tim…) và nhiều bệnh khác cho người tiểu đường.

Khi hút thuốc, nicotin từ khói thuốc qua phổi vào máu gây co thắt những mạch máu nhỏ. Đây chính là một trong những tác nhân làm tăng biến chứng suy thận, mù mắt, hoại tử bàn chân, đột quỵ ở bệnh nhân đái tháo đường. 

Hạn chế uống rượu bia

Người tiểu đường, đặc biệt là người đang sử dụng thuốc điều trị tiểu đường cần cẩn trọng khi sử dụng rượu bia. Nó có thể làm gia tăng nguy cơ hạ đường huyết quá mức - một trong những biến chứng cấp tính của bệnh tiểu đường.

Bạn không nên uống rượu bia sau khi vừa lao động nặng nhọc hoặc vừa tập thể dục xong. Tốt nhất, hãy uống rượu bia sau khi đã lót dạ một chút thức ăn, uống cách xa thời điểm sử dụng thuốc tây để tránh bị hạ đường huyết.

Kiểm tra bàn chân mỗi ngày

Bệnh tiểu đường có thể gây rất nhiều tổn thương lên bàn chân như biến dạng bàn chân (bàn chân charcot), viêm loét, nhiễm trùng, cắt cụt chi. Biến chứng thần kinh tiểu đường lại gây mất cảm giác, khiến người bệnh thường khó phát hiện sớm những tổn thương này.

Theo ThS. BS Nguyễn Huy Cường, Nguyên phó trưởng khoa Đái tháo đường, BV Nội tiết Trung Ương, người tiểu đường nên kiểm tra bàn chân tại nhà hàng ngày và khám bàn chân tại bệnh viện ít nhất 1 lần/ năm. Bác sĩ sẽ đánh giá nguy cơ biến chứng bàn chân và đưa ra lời khuyên về mức độ cần kiểm soát của biến chứng này.

Dưới đây là một số hướng dẫn giúp bạn theo dõi bàn chân tại nhà khi bị tiểu đường:

• Tự kiểm tra từ trên xuống dưới bàn chân. Nên chọn một thời điểm cố định trong ngày để dễ nhớ, chọn nơi có ánh sáng tốt, sử dụng một chiếc gương để dễ quan sát loét bàn chân tiểu đường.
• Kiểm tra kỹ ở kẽ chân, kẽ móng xem có vết xước, vết chai sạn, vết rộp hay không.
• Kiểm tra sự phát triển bất thường của móng chân như móng quặp vào trong, dày móng.

ThS. BS Nguyễn Huy Cường hướng dẫn cách khám bàn chân tiểu đường tại nhà

Chăm sóc da

Biến chứng thần kinh tiểu đường có thể khiến bạn bị các vấn đề về da, đặc biệt là khô da, bong tróc da. Tuy nhiên bạn có thể thực hiện nhiều biện pháp để giữ làn da khỏe mạnh như:

• Không tắm bằng nước quá nóng.
• Giữ ẩm cho da thường xuyên.
• Giữ da luôn sạch và khô ráo. 
• Giữ ấm trong thời tiết lạnh và nóng.
• Uống nhiều nước.
• Chọn xà phòng trung tính.

Chú ý đến các dấu hiệu của biến chứng tiểu đường

Diễn tiến của bệnh tiểu đường rất âm thầm nên bạn có thể gặp biến chứng tiểu đường ở bất kỳ thời điểm nào, thậm chí ngay cả khi mới bị bệnh. Bạn có thể dễ dàng nhận biết biến chứng tiểu đường dựa vào các dấu hiệu sau:

• Thường xuyên mệt mỏi.
• Tiểu nhiều, tiểu đêm nhiều lần, nước tiểu sủi bọt.
• Ngứa da, tê bì tay chân hoặc đau, chuột rút.
• Suy giảm thị lực. Có thể nhìn thấy đốm đen lởn vởn trước mặt.
• Suy giảm sinh lý, đặc biệt là tình trạng rối loạn cường dương ở nam giới, khô âm đạo ở nữ giới.

Phát hiện sớm để ngăn ngừa biến chứng tiểu đường nguy hiểm

Sử dụng thảo dược hỗ trợ phòng biến chứng

Bản chất của biến chứng tiểu đường là sự tổn thương trên hệ thống mạch máu và thần kinh do đường huyết tăng cao mạn tính. Tổn thương mạch máu, thần kinh ở cơ quan nào sẽ gây ra biến chứng tại cơ quan đó.

Không giống như các thảo dược giúp giảm đường huyết, các thảo dược phòng ngừa và cải thiện được biến chứng tiểu đường cần phải có tác dụng hỗ trợ đồng thời: Vừa giảm đường huyết, vừa bảo vệ được tính toàn vẹn của mạch máu, thần kinh để ngăn biến chứng.

Nhiều nghiên cứu khoa học đã cho thấy 4 thảo dược tiêu biểu là Câu kỷ tử, Nhàu, Hoài sơn, Mạch môn có tác dụng hỗ trợ hiệu quả phòng ngừa và cải thiện được biến chứng tiểu đường. Sự kết hợp của cả 4 thảo dược này trong sản phẩm hỗ trợ (thực phẩm bảo vệ sức khỏe) đã tạo nên một giải pháp, kết hợp chế độ ăn uống, tập luyện và dùng thuốc để kiểm soát tốt bệnh tiểu đường, biến chứng tiểu đường.

Trên đây là toàn bộ 12 cách phòng ngừa biến chứng bệnh tiểu đường bạn nên biết. Mọi băn khoăn về thông tin trong bài viết, bạn vui lòng liên hệ theo hotline 0981 238 219.

Tham khảo: montagehealth.org, cdc.gov, mayoclinic.org